Dobra, które nie są produktami, nazywamy dobrami wolnymi, produkty natomiast są dobrami gospodar- czymi, pochodzą z działalności produkcyjnej, a ich ilość jest określonr przez możliwości wytwórcze społeczeństwa. W pro- cesie gospodarowania przeznaczane .są w odpowiednich iloś- ciach do zaspokajania różnych, często konkurencyjnych po-. trzeb, Proces produkcji jako jedyne źródło uzyskiwania dóbr go- . spodarczych ma dwie strony: techniczną i społeczną. Tech- niczna i społeczna strona produkcji wzajemnie się określają, Techniczna strona produkcji wyraża się w rodzaju i po- ziomie technicznego wyposażenia pracy. Read the rest of this entry »

Na proces gospodarowania składa się również, obok produkcji, podział zwany też dystrybucją wytworów pracy społecznej. Formy i kryteria podziału są uzależnione od pa- . nujących w danym czasie układów klas, warstw i grup spo- łecznych. Podział, podobnie jak produkcja, jest aktem spo- łecznym, ma więc z natury rzeczy charakter społeczny i przy- biera różne formy (np. wymiana produktów rolnych lub transakcje kupna-sprzedaży). Read the rest of this entry »

Mówi się więc, że pracuje rolnik, tokarz, spawacz, ale mianem pracy określa się też dzia- łalność urzędnika w ministerstwie, nauczyciela w szkole, mu- zyka w filharmonii i śpiewaczki na scenie. Z ekonomicznego punktu widzenia pracą w ścisłym znaczeniu tego określenia jest tylko świadome oddziaływanie człowieka ‘na przyrodę w celu przyswojenia jej zasobów, tj. wydatkowanie ludzkiej si- ły roboczej w procesie produkcji. Inne, równie użyteczne dzia- łania ludzkie, potocznie też nazywane pracą, są w istocie usłu- gami, to jest oddziaływaniem na człowieka. Usługi zaspokajają ludzkie potrzeby pozaprodukcyjne, np. takie, jak poczucie’ bezpieczeństwa, ładu, spokoju, organizacji życia społecznego; tego rodzaju potrzeby zaspokajają np. usługi milicjanta, .pra- cewników wymiaru sprawiedliwości i administracji państwo- wej. Potrzebę przeżyć artystycznych zaspokajają literaci, pla- stycy, aktorzy itd. Trudność w precyzyjnym określeniu produkcji jako materialnej polega na tym, że w procesie podziału pracy doszło do rozbicia produkcji na tysiące, a nawet miliony prac cząstko- wych. Na przykład w procesie wytwarzania samochodu, ob- rabiarki czy tkaniny elanowej poszczególni pracownicy wy- konują tak drobne czynności, że trudno je później powiązać bezpośrednio ,z końcowym efektem. Trudno zaliczyć do bez- pośrednich wytwórców np. kreślarza w biurze konstrukcyj- nym, wydającego narzędzia w magazynie, dyrektora do spraw ekonomicznych organizującego zaopatrzenie i zbyt w przed- siębiorstwie. Co do tego, że produkuje tokarz, frezer, lakier- nik, piecowy, nie ma wątpliwości. W rzeczywistości ludzie wykonujący zarówno czynności pierwszej, jak i drugiej grupy są wytwórcami określonych efektów materialnych, są bowiem cząstką robotnika zespołowego albo inaczej – robotnika łącz- nego. Robotnik zespołowy to zespół ludzi wykonujących wszy- stkie prace cząstkowe niezbędne do wytworzenia danego do- – bra materialnego. Skuteczne oddziaływanie na przyrodę w celu zawłaszczenia Srodki jej substancji, tj. w celu przystosowania jei zasobów do po- produkcji trzeb. człowieka, wymaga, stosowania określonych rodzajów pracy żywej, tj. bieżąco wydatkowanej siły roboczej, Różne rodzaje pracy – zawody, jak dziś mówimy – wyodrębniły się historycznie w procesie podziału pracy, [podobne: lidl gazetka, biedronka gazetka, Auchan gazetka ]

Konkretnym formom pracy, poszczególnym rodzajom czynności, towarzyszą odpo- wiednie zespoły środków materialnych, będące rezultatem pracy wcześniejszej, które określa się, mianem środków pro- dukcji. W zespole środków materialnych stosowanych w procesie Przedmiot produkcji, tj. w procesie zmiany formy materii, należy rozróż- pracy nić te środki, których formę się zmienia, i te, za pomocą któ- rych dokonuje się tej zmiany. Pierwszą grupę środków naz- wiemy przedmiotami pracy (praca dokonuje zmiany ich for- my), drugą zaś środkami pracy. Przedmioty pracy to “tworzy- wo”, jak by powiedział technolog. Przedmiotami pracy są więc zasoby naturalne przyrody w stanie surowym lub wstęp- nie przetworzonym. Przedmioty pracy dzieli się na półfabry- katy i surowce. Środki pracy służą do zmiany formy materii, do nadawania przedmiotowi pracy pożądanej postaci, do zmiany tworzywa w wytwory. W tym procesie środki pracy mogą spełniać dwo- jaką funkcję: jedne, bezpośrednio służące do przekształcania przedmiotu pracy, są narzędziami pracy, drugie zaś służące temu pośrednio to urządzenia pomocnicze. Narzędzia pracy to przedmioty specjalnie przystosowane do wykonywania okre- ślonej czynności (np. młót y, piły, noże, kotły, mikroskopy, transformatory, lokomotywy) będące pośrednikiem w oddzia- ływaniu żywej siły, roboczej na’ obrabiany przedmiot. Urzą- dzenia pomocnicze to takie urządzenia, jak budynki, kanały, drogi, mosty. Na proces produkcji składają się trzy zasadnicze elementy: 1) praca produkcyjna, czyli celowa działalność człowieka w procesie produkcji, 2) przedmioty pracy przekształcane w procesie pracy, 3) środki, pracy. 3. Społeczne siły wytwórcze i stosunki ekonomiczne. Sposób produkcji Skuteczność oddziaływania na przyrodę, mierzona efektami w postaci różnorodnych produktów zależy od społecznych sił wytwórczych. Społeczne siły wytwórcze, określają poten- cjał produkcyjny każdego społeczeństwa, a co za tym idzie stopień zaspokojenia jego potrzeb. Społeczne siły wytwórc;ze to dynamiczne połączenie człowieka i jego zdolności ze środ- kami pracy. [przypisy: lidl gazetka, biedronka gazetka, Auchan gazetka]